Bardzo często szlaki naszych wędrówek przebiegać będą po bezdrożach, polną miedzą, lasem, ścieżką wśród pól. Zmęczeni bowiem wielkomiejskim życiem, nauką uciekamy do lasu, nad wodę, w góry, by z dala od zgiełku, spalin odpocząć na „łonie przyrody”. Podczas wędrówek i tych omijających uczęszczane szlaki komunikacyjne i tych biegnących drogami oraz przez większe miejscowości, zawsze przyda się nam umiejętność orientacji w terenie, posługiwania się mapą czy busolą. Im lepiej opanowaliśmy te zagadnienia tym pewniej będziemy czuli się na szlaku, wiedząc, że nawet mimo zejścia z wytyczonej trasy trafimy do celu.
Przy pomocy mapy
Każda wycieczka powinna odbywać się z mapą. Ale samo jej posiadanie nie zapewnia nam dotarcia na miejsce biwaku. Należy bowiem umieć ją czytać, a wtedy mapa stanie się nieocenionym przyjacielem i pomocnikiem w każdej wędrówce. Musimy więc przede wszystkim przyswoić sobie znaczenie różnych linii, barw, a także innych umownych znaków. Ważna jest dla turysty również skala mapy. Przy jej pomocy możemy obliczyć odległości w terenie. Skala mapy zawsze umieszczona jest pod dolną ramką mapy lub pod tytułem. Wyrażona może ona być liczbowo, np. 1:100 000. W tym przypadku oznacza to, że 1 cm na mapie równa się 1 km w terenie, a więc mapa jest 100 000 razy zmniejszonym obrazem terenu. Często obok skali liczbowej znajduje się skala liniowa, bardzo przydatna przy obliczaniu odległości, zwłaszcza w wypadku, gdy nie mamy linijki z podziałką.