Traktowanie natomiast zjawiska socjalizacji jako efektów procesu, przejawiających się w powstawaniu w jednostce pewnych struktur i dających się bezpośrednio rejestrować zmian w zachowaniu, rodzi dwojakiego rodzaju problemy. Pierwszy z nich – co podkreśla A. Frączek – dotyczy dokonywanego przez badaczy wartościowania efektów socjalizacji (Malak, Frączek 1986).I tak mówi się, że socjalizacja to rozwój osobowości w kierunku społecznie pożądanym, powodującym wystąpienie u jednostki korzystnych zmian w zakresie czynności społecznych (Przecławski 1971, Skomy 1976).Drugi problem to jawiący się w takim ujęciu socjalizacji „opór” jednostki, jej „uległość” wobec zewnętrznych oddziaływań.Elementem środowiska zewnętrznego człowieka, biorącym bezpośredni udział w procesie socjalizacji, jest środowisko społeczne, określane jako ogół jednostek, kręgów społecznych, grup i innych zbiorowości, z którymi osobnik się styka w ciągu swojego życia iktóre wywierają wpływ na jego zachowanie (Szczepański 1970).
